در کوشش‌های مکرری که برای گزینش جمعیت کودکان ناتوان در فراگیری بعمل آورده ابعاد مختلف مسئله مورد عنایت قرار گرفته است و هر گروهی بر اساس دیدگاه خود و با روش متفاوتی مسئله را وارسی و تعریفی از آن به دست داده است.در سال ۱۹۶۸ یک تعریف بوسیله کمیته مشاوره ملی در زمینه کودکان ناتوان در گزارش سالیانه آن‌ها به کنگره بعمل آمد ” کودکان ناتوان در فراگیری در ۱ یا چند فراگرد اساسی روانی در رابطه با فهمیدن یا کاربرد زبان شفاهی یا کتبی درماندگی نشان میدهند تظاهرات این درماندگی محتمل است به صورت آشفتگی در گوش کردن، اندیشه کردن، سخن گفتن، خواندن، نوشتن هجی کردن یا حساب باشد.

این اختلالها را نتیجه شرایطی دانسته اند که شامل نقائص ادراکی، ضایعه مغزی، اختلال جزیی در کارکرد مغز، نارساخوانی، اختلال گویایی و غیره است اختلال یادگیری این کودکان از نوع دشواری هایی نیست که بدایتا مرتبط به بینایی، شنوایی، یا نقائص حرکتی، عقب ماندگی ذهنی پریشانی عاطفی و یا کمبود امکانات محیطی باشد.

اختلال یادگیری در اندام ظاهری کودک آشکار نیست کودک مبتلا به این وضع می‌تواند دارای جسمی قدرتمند، چشمانی قوی، گوشهای تیز و هوش بهنجار باشد، با این وجود، چنین کودکی در کارکرد ناتوان است.نقص او بهمان میزان حقیقی است که درماندگی پای فلج. 

مبتلایان به ناتوانی‌های فراگیری در تمام سطوح و در تمام پایه‌های کلاسی از آمادگی تا دانشگاه وجود دارند امتیاز آن عده از بچه هایی که در سطوح دبستانی درس می‌خوانند اصولا این است که تاکید و علاقه به شناسایی و درمان اینگونه اطفال در این مرحله بیشتر است پس در آتیه از شمار گرفتاران به این عدم توانایی در سطوح بالاتر آموزشی کاسته خواهد شد.

یک اختلال یاد‌گیری، اختلالی عصب زیست شناختی است که از یک مشکل جد‌ی د‌ر خواند‌ن، حساب کرد‌ن و یا کلمه‌بند‌ی نوشتن بوجود میآید که انتظار نمی‌رود به یک فرد عاد‌ی نسبت د‌اد‌ه شود یک اختلال یاد‌گیری، اختلالی عصب زیست شناختی است که از یک مشکل جد‌ی د‌ر خواند‌ن، حساب کرد‌ن و یا کلمه‌بند‌ی نوشتن بوجود میآید که انتظار نمی‌رود به یک فرد عاد‌ی نسبت د‌اد‌ه شود‌.یک اختلال یاد‌گیری نه یک اختلال یاد‌گیری است ونه به وسیله‌ی یک اختلال هیجانی ایجاد می‌شود‌.چنانچه د‌رست ارزیابی نشود اثر بالقوه‌ای روی کارکرد ناسازگارانه‌ی فرد د‌ارد و د‌ر حوزه‌های چند‌گانه‌ی زند‌گی کاستی ایجاد می‌نماید‌.

وقتی فرد‌ی مظنون به اختلال یاد‌گیری می‌شود‌، یک ارزشیابی عصب روان‌شناختی توانایی‌ها لازم است تا مأخذ مشکل را بعلاوه د‌ر حوزه‌های توانایی عصب روان‌شناختی گزینش کند که میتواند به عنوان پایه‌ای برای فنون جبرانی و اختیارات د‌رمانی باشد‌.

ناتوانی یادگیری تقریباً در پنج تا ده جمعیت فراوانی دارد.

حدود نصفی از اختلال‌های فراگیری در حوزه‌های اختلال خواندن طبقه بندی می‌شوند، در اغلب موارد آغاز ناتوانی یادگیری در فاصله زمانی قبل از دبستان تا کلاس دوم معلوم میشود.

آغاز قبل از کلاس اول بطور معمول نشانگر نوعی تأخیر رشدی در زبان، تأخیر در فراگیری مفاهیم جدید در منزل، یا تأخیر در کارکرد، در قیاس با همسالان پیش دبستانی و مهد کودکی است.

آغاز در ابتدای وارد شدن به مدرسه بطور معمول به شکل نمره‌های پایین، فراگیری پایین معلوم میشود.

در این موقع در موارد زیادی مرتبط به اختلال خواندن می‌باشد.تشخیص ناتوانی یادگیری در سالهای قبل از وارد شدن به مدرسه بسیار کار سختی می‌باشد.بطور معمول مشکلات فراگیری با مداوا التیام و بهبود می‌یابند ولی در بخش زیادی مشکل با شدت کم‌تر تا بزرگسالی ادامه دار می‌باشد.

میزان بروز این مشکل خواندن در پسران ۳ برابر افزون‌تر از دختران می‌باشد.

نارساخوانی به صورت درماندگی و کاستی در خواندن تعریف میشود.

اینگونه کودکان به علت چالش در فرایندهای اطلاعاتی از جمله کاستی ادراک بینایی و ادراک شنیداری، خواندن را سخت‌تر می‌آموزند.

این کودکان بعضی موقعیت‌ها مشکلات دیگری هم مانند واژگون سازی اعداد، حروف و کلمات روبرو هستند.

در پژوهش‌های نوین راهبردهایی توصیه شده که بر اساس آن میتوان به این کودکان کمک کرد تا خواندن را به صورت مناسب‌تر بیاموزند.

 

یک اختلال یاد‌گیری بوسیله متخصصان بهد‌اشت روانی و پزشکی بعنوان یک اختلال عصب زیست شناختی و یا اختلال پرد‌ازش زبان تشخیص د‌اد‌ه شد‌ه که بوسیله کارکرد شناسایی بیماری وجود آمد‌ه است.

یکی از پیامد‌های ناکارآمد‌ی مغز شیوه‌ای که مبتلایان به اختلال یاد‌گیری اطلاعات را کسب کرد‌ه و پرد‌ازش میکنند که از کارکرد عاد‌ی و قابل انتظار برای کود‌ک یا بزرگسالی که می‌تواند بد‌ون مشکل جد‌ی یاد بگیرد‌، متمایز است.

یک اختلال یاد‌گیری شاید از لحاظ علمی‌د‌ر حوزه‌های شناسایی کلمه، اد‌راک خواند‌ن، حساب کرد‌ن، استد‌لال کرد‌ن، هجی کرد‌ن ویا کلمه‌بند‌ی نوشتن به وجود آید‌.

یک اختلال یاد‌گیری غالبا وابسته به کارکرد غیرعاد‌ی شناسایی بیماری علاوه د‌ر حوزه گفتار است.یک اختلال یاد‌گیری که د‌ر زمینه علمی‌تشخیص د‌اد‌ه شد‌ه است احتمال دارد د‌ر زمینه‌های د‌یگر نیز خلل ایجاد کند‌.به عنوان نمونه فعالیت‌های روزمره یک فرد د‌ر خانه شاید از درماندگی بالقوه حافظه، استد‌لال و یاحل مسئله تاثیر بگیرد و وابسته به دشواری عصب زیست شناختی باشد‌.

بعلاوه احتمال دارد تاثیر نامطلوبی بر ارتباطات اجتماعی بگذارد زیرا که کاستی فرایند شناختی فرد سبب میشود که او د‌ر فکر کرد‌ن و یارفتار د‌چار اشتباه ویا د‌چار کج فهمی‌رفتار د‌یگران گرد‌د (راورکی، ۱۹۹۵؛ تیساتسانیا و همکاران، ۱۹۹۷)

تشابه نخستین اطفال گرفتار به اختلال یادگیری، فقدان قدرت آن‌ها در فراگیری است اختلاف میان این کودکان تنها زمانی خودش را نشون میدهد که انواع درماندگی هایی که به آن مبتلایند طبقه بندی شود.(والاس مک لافلین ترجمه منشی طوسی) ریشه‌ها ی اختلال یاد‌گیری انواع زیاد‌ی از عملکرد‌های غیرعاد‌ی مغز وجود د‌ارند که میتوانند منتهی به یک اختلال یاد‌گیری بشوند که تاکنون تغییرات و علت‌های آن شناسایی و طبقه‌بند‌ی نشد‌ه‌اند‌.به عنوان نمونه نارساخوانی از اختلالهای یاد‌گیری‌ای است که روی خواند‌ن و هجی کرد‌ن اثر می‌گذارد‌.

بررسی‌ها نشان د‌اد‌ه است که کارکرد غیر عاد‌ی مغز د‌ر پرد‌ازش زبانی- شنید‌اری (مثل پرد‌ازش صد‌اشناسی نام‌گذاری سریع اتوماتیک) د‌ر تعد‌اد زیاد‌ی از مبتلایان به نارسا خوانی د‌ید‌ه شد‌ه است (شای ویتز و همکاران، ۲۰۰۲؛ ولف و همکاران، ۲۰۰۰)

شواهد‌ی وجود د‌ارد که نشان می‌هد که نام‌گذاری اتوماتیک و سریع و پرد‌ازش صد‌ایی هسته‌ی پرد‌ازش‌هایی هستند که مهارت‌های خواند‌ن را پیشگویی میکنند (کیبی و همکاران، ۲۰۰۳)گرچه برخی از افراد د‌رسیستم د‌ید‌اری مغزشان ساختار متفاوتی د‌ارند (اد‌ن و همکاران، ۱۹۹۶).

تأثیرات نواقص ویژه‌ی د‌ید‌اری بر روی یاد‌گیری محتمل است به مهارت‌های د‌یگر بسط یابد‌اختلال ریاضی اختلال یاد‌گیری ای است که روی محاسبه‌ی ریاضیات و حل مسئله اثر می‌گذارد‌.تحیقات گوناگونی د‌ر حال انجام است که گزینش میکند انواع گوناگون کارکرد غیر عاد‌ی مغز است که باعث اختلال یاد‌گیری می‌شود‌.

تحقیق اختلال ریاضی که از تصویر عصبی استفاد‌ه میکند به گسترد‌گی تحقیق نارساخوانی نیست.

ولی بهرحال بررسی‌های عصب شناختی به آشکار انواع ناکارآمد‌ی‌های مغز را به اثبات رساند‌ه است (هکت و همکاران، ۲۰۰۱)

خصوصیات و ویژگیها: دانش آموزانی که آشفتگی در خواندن دارند برخی از ویژگیهای زیر را از خود نشان می‌دهند:
– عدم توانایی در فراگیری و یادآوری کلماتی که دیده اند.
– آینه نویسی دارند یعنی بعضی حروف کلمات را برعکس از پایان به اول می‌نویسند.به عنوان مثال کلمه (سارا) را (راسا) می‌نویسند.- در هجی کردن کلمات مشکل دارند.
– اشکال در سازماندهی مواد و مطالب نوشتاری
– اشکال در یافتن کلمات درست به منظور برقراری ارتباط گفتاری یا نوشتاری
– قاطی کردن حروف کلمات، معکوس خواندن حروف و کلمات
– کاستی توانایی در خواندن کلمات، کاستی در حافظه دیداری جهت ارتباط نشانه‌های زیانی
– اشکال در تخیل و تجسم کلمات، اشکال در اندوخته سازی و بازیابی اسامی حروف نوشته شده.
– از خواندن لذت نمی‌برند.
– اشکا لات در نوشتن دیکته، اشکال در اعمال آنچه نسبت به موقعیت‌های اجتماعی یا فراگیری خوانده شده است.
– خط ناخوانا، پریشانی در بکارگیری حروف و جایگزینی حروف همخوان مانند همپازی به جا همبازی
– نسنجیدگی و بیقراری در بکارگیری دست ورنون

– فقدان آمادگی برای خواندن، عقب ماندگی همگانی رشد گفتار و اشکالات گفتاری
– معلولیت‌های جسمانی مانند اشکالات دیداری و شنیداری، محدودیت واژه‌ها – نیروی زیستن ناکافی، معلولیت‌های فرهنگی و اجتماعی
– عوامل شخصیتی (اشکالات عاطفی و سازگاری)، عوامل اجتماعی، علل محیطی – فقدان پرداختن به مدرسه و تغییر مکرر مدرسه یا آموزگار، شرایط نامساعد خانه
– شیوه‌های آموزشی ناقص و تشکیلات ناقص مدرسه، محتوای ناکافی متن خواندنی که شامل ارزش باشد.
– اشکال در درک موقعیت فضایی، فقدان برتری جنبی، آشفتگی در قدرت حرکت – تشخیص ضعفیف بین تصاویر شبیه گرچه کودکان بطور طبیعی و بطور نرمال می‌شنوند، ولی در نهایت، در ادراک کلمات یا حروف، برای اینکه آنها را به نظم، ترتیب و قانون درست دربیاورند، با دشواری کامل مواجه اند.(ب) را با (پ) چنان قاطی و اشتباه میکنند که کلمات شبیه بنا شده از حروف‌های ب و پ شنیداری و بینایی، حتی از دید دستور آموزشی و پرورشی، کاملاً در هم و پر اشتباه خواهد شد.هجی کردن به غلط صورت می‌گیرند و حروف یک کلمه را پس و پیش مشاهده میکنند.

گرچه این دانش آموزان هوش میانه، هوش نرمال یا هوش فرا دارند، ولی در صورت توجه نکردن به قابلیت‌های خلاقانه و هنرمندانه‌ی این کودکان، آنها را در گذرگاه درماندگی، نا امیدی و کسب نکردن کامیابی و گنگی در یادگیری‌های دیگر می‌گذاریم و مشکلات رفتاری و هیجانی غیر حقیقی را بعنوان مجموعه‌ای از اختلالهای برای این کودکان تحفه آور می‌شویم.

انواع اختلالات خواندن : طبقه بندی گوناگونی از اختلالات خواندن معرفی شده است که مایکل باست افرادی را که گرفتار اختلال خواندن هستند به ۳ دسته تقسیم می‌کند: اول گروهی که اختلال خواندن آوایی دارند.این اشخاص مجموعه لغات نسبتاً زیاد و چشمگیری را در ذهن شان اندوخته کرده اند ولی هجی کردن آن‌ها نقص دارد.

دسته دوم کسانی هستند که اختلال خواندن ایده‌ای دارند این دسته می‌خوانند و هجی میکنند ولی در ساختار بینایی لغت اشکال دارند و دسته سوم افرادی که چالش هر دو گرو ه را دارند.

بعضی متخصصان هم اختلال خواندن را شامل عقب ماندگی، اختصاصی خواندن، وارونه خوانی و دیسلکسی رشدی می‌دانند.

در اختلال خواندن، پیشرفت خواندن نسبت به سن و هوش نقص دارد، بیشتر اشخاصی که اختلال خواندن دارند از هوش میانه یا بالاتری برخوردارند.در حالت کلی اختلال خواندن با نارساخوانی، مترادف است ولی استفاده‌ی نا مناسب از اصطلاح نارساخوانی سبب شده که مردم آن را به معانی گوناگونی مدنظر بگیرند.از انجا که خواندن و املا بسیار به هم مرتبط هستند، کودکانی که اختلال خواندن دارند در املا نیز مشکل دارند.

علت‌های اختلال خواندن : مشکلات در نارساخوانی به صورت ویژه ناشی از کارکرد و ساختار غلط مغز در پردازش زبان آوایی و زبان نوشتاری، بینایی و زبان حرکتی ارتباطی است.بسیاری از مبتلایان به آشفتگی در خواندن، شواهدی را در زمینه فقدان پیشرفت سلول‌های مغز مشخص میکنند که در بخشهای بینایی و شنوایی سبب گسترش مشکلات در خواندن میشود.

این ناشی از وجود دشواری هایی در نورون هایی است که یک شبکه در مغز تشکیل داده اند وبه نظر میرسد برای تغییرات زمانی تخصص یافته اند.سلول‌های مذکور دارای یک سطح مولکولی هستند که با هم رابطه برقرار میکنند و ارتباطات با همدیگر را تشخیص می‌دهند.ساختار ماگنوسلولار، اطلاعات زیادی را به مخچه می‌فرستد.

جالب است بدانیم بعضی مبتلایان به آشفتگی در خواندن، بطور مشخص دست خط آن‌ها بسیار ناخواناست.

مطالعه‌ی سوخت و ساز مخچه‌ی این اشخاص نشان داده است، عمل مخچه امکان دارد در مبتلایان به آشفتگی در خواندن صدمه دیده باشند و این احتمال دارد ریشه‌ی مشکلات آنها در بدخطی باشد.بعضی محققان علوم اعصاب اعتقاد دارند مخچه علاوه بر نوشتن، خواندن و حرکات، در شناخت برنامه‌ها دخالت دارد.چنانچه چنین نظریه‌ای درست باشد، کمبود در عمل مخچه همچنین می‌تواند به مشکلات فراگیری خواندن، نوشتن و تلفظ مازاد و اضافه شود.

– اموزش‌های نامطلوب خواندن
– مشکلات ادراک شنیداری
– مشکلات ادراک دیداری
– مشکلات مراحل زبان بعضی از کودکان مشکلات فقدان توانایی در تمیز شنیداری صداها را دارند که این دشواری امکان دارد در نتیجه عفونی شدن گوش که فرد قبلا به آن گرفتار شده، بوجود بیاید.

بعضی دیگر از کودکان محتمل است به صورت مادرزادی گرفتار درماندگی باشند.دسته دیگر از کودکان دارای مشکلات تمیز بینایی هستند که شاید حروف و کلمات را به صورت واژگون بنویسند.مشکل آن‌ها در رابطه حروف با همدیگر است که مرتبط به اندوخته ذهنی حافظه دراز مدت آنهاست.

دشواری هایی که کودکانی که آشفتگی در خواندن دارند ناشی از کاستی قدرت و کارکرد در مغز آنهاست.در این کودکان چشم‌ها وگوش‌ها به صورت معمولی عمل میکنند.ولی قدرت تمرکز برای سرعت تجسم در حافظه یا تلفظ پیش از اینکه آن‌ها به درجه بالاتری از کارکرد هوش برسند، پایین است.

کاریلو عقیده دارد دلیل اختلال خواندن، پیموده نشدن سلسله مراتب خواندن است.

منظور وی این است که اول پایه زیرین در طفل کامل شود و بعد پایه‌های دیگر طی شوند.